Kanallarıyla Ünlü Şehir Amsterdam

Kopenhag şehir turumdan sonra yönümü batıya, Hollanda’nın başkenti Amsterdam’a çeviriyorum. İçimdeki gezme aşkını tutamayınca böyle oluyor. Gerçi tutmaya da pek niyetim yok. Farklı kültürler, farklı şehirler, farklı insanlar, farklı lezzetler beni baştan çıkarıyor.

Kopenhag’dan Amsterdam’a Ulaşım: Aslında Kopenhag’dan Amsterdam’a tren veya otobüs ile ulaşmayı planlıyordum. Ama seyahatim hafta içine denk geldiği için ucuz uçak bileti arama uygulaması Skyscanner’a baktığımda Norveç Havayolları’nın 55 Euro'ya uçuşu olduğunu gördüm ve bu fırsatı kaçırmadım. Her zaman söylediğim gibi eğer seyahatleriniz için zamanınız esnek ise çok ucuza yolculuklar yapabilirsiniz. Özellikle Kuzey Avrupa’da dolaşıyorsanız tercih olarak Norveç Havayolları düşünülebilir. Geniş ulaşım seçenekleri ve kaliteli personel, servisi ile benden yüksek puan aldı diyebilirim. Amsterdam Havaalanı (Amsterdam Airport Schiphol) geldikten sonra hemen terminal içinde yer alan tren istasyonundan şehir merkezindeki Central Station’a 15-17 dakikalık bir yolculuk ile ulaşabilirsiniz. Ücret tek yön bilet 2,70 Euro. Havaalanından 3 numaralı perona gelen trene binmelisiniz. Benim gibi şaşkınlıkla 5 numaralı perona gelen trene binerseniz Roterdam’a doğru gidersiniz ki bunu tavsiye etmem. Çünkü trenin ilk durduğu durak Den Hagg şehri. Bu da yaklaşık 30 dakikalık bir yolculuk ediyor :) Sonra tekrar şehir merkezine gitmek için aynı yolu gidince 1 saat kadar zaman kaybediyorsunuz.     
Amsterdam Hakkında Bilgi: Amsterdam 13. yüzyılda bir balıkçı köyü olarak kurulmuş. Amstel Irmağı üzerine kurulan bir su bendi (Dam) kelimelerinin birleşmesiyle bugünkü adını almış. Bu balıkçı köyü, ilk kurulduğu yıllarda nüfusu bin kişi kadarmış ama zaman geçtikçe burada yaşayanlar nehir ve deniz ile ya da bataklıklar ile yaşamayı öğrendiklerinden buraya oldukça planlı kanallar açmışlar. Şehir 15. yüzyılda Hamburg’dan gelen biraların önemli satış noktası olmuş. 17. yüzyılda şehrin ticari önemi artmış. Coğrafi Keşifler sonrası İspanyol ve Portekizliler gibi Hollandalılar da denizlere açılmışlar ve Doğu Hindistan Yolu’nu keşfetmişler. İşte Amsterdam’ın ve tabii Hollanda’nın kaderi bu tarihlerden sonra değişmiş. Zenginlik ve ekonomik refah şehrin genel yapısını da değiştirmiş. Tabii İngiltere’nin sömürgecilik liderliğini ele geçirmesiyle işler biraz sarpa sarmış ama bu zaman diliminde Hollanda hatırı sayılır zenginliklere kavuşmuş. Şehir bugün Hollanda’nın başkenti ama yönetimsel olarak Lahey’den yönetilmekte. Nüfus yaklaşık 1,5 milyon civarında. Bu küçük Avrupa ülkesi hatırı sayılır derecede her yıl turist ağırlamakta. 

Amsterdam’da Gezilecek Yerler:  Amsterdam eğlence hayatı ile dikkati çeken bir şehir olsa da birçok tarihi ve turistik yapıyı da içinde barındırmakta. Her yaştan ve tarzdan turist için bu şehirde ilgi çekecek şeyler bulabilirsiniz. Kanalları, müzeleri, eğlence merkezleri ile Kuzey Avrupa’nın önemli noktalarından biri burası. Gelin şimdi size Amsterdam‘da görülmesi gereken yerleri anlatayım.

Dam Meydanı: Amsterdam hakkında bilgi verirken şehrin bir balıkçı kasabası olarak kurulduğundan bahsetmiştik. İşte Amstel Nehri kenarındaki ilk bent ve su kanalı buraya yapılıyor. Zaten belirttiğim gibi Dam su bendi demek. Bu meydan şehre geldiğinizde ilk uğrayacağınız yer olacak. 17. yüzyıldan itibaren etrafına yapılan binalar, kiliseler ile şehrin kalbi burası olmuş ve etrafına halkalar şeklinde büyüyerek devam etmiş. Burada Kraliyet Sarayı’nı, New Church, Ulusal Anıtı, Damrak Caddesi’ni, Madame Tussauds Müzesi’ni, görebilirsiniz.

Amsterdam Kraliyet Sarayı (Koninklijk Paleis): Dam Meydanı’nda bulunan en ünlü yapı Kraliyet Sarayı. Ancak öncelikle belirtmeliyim ki turistlerce çok ziyaret edilen bir nokta olduğu için kapıda hatırı sayılır bir kuyruk görebilirsiniz. 17. yüzyılda yapılmış olan yapı bugün Hollanda Kraliyet ailesi tarafından törenler için kullanılıyor. Hollanda’da bulunan üç saraydan biri olan yapı, Jacob van Campen tarafından yapılmış. 1648 yılında şehir meclis binası projesini yöneten mimar 1655’te bitirmiş. Yapı o zamanki Hollanda devletine 8,5 Milyon Hollanda guldenine mal olmuş. Bugün binaya giriş yetişkinler için 7,5 Euro.

New Church (Nieuwe Kerk) Yine Dam Meydanı’nda göreceğiniz önemli yapılardan biri ise Yeni Kilise denilen yapı. Hemen kraliyet sarayının yanında yer alan yapı 15. yüzyılda yapılmış. Eski Kilise, şehrin ihtiyacına cevap vermeyince Utrecht piskoposu tarafından yeni kilisenin yapımı için onay verilmiş. 1408 yılında yapımına başlanan kilise kısa sürede bitmiş ancak 1421-1452 şehir yangınlarında büyük hasar görmüş. 1645’te ise yeniden inşa edilmiş. Sonra çeşitli eklemeler yapılmış. Girişin 8 Euro olduğu kiliseyi rehber eşliğinde gezebiliyorsunuz. Büyük orgu, tavan süslemeleri ile dikkat çeken kilisede hâlen restorasyon çalışması devam ediyor.   

Ulusal Anıt: Dam Meydanı içinde yer alan yapı Kraliyet Sarayı’nın tam karşısında yer alıyor. Beyaz taştan yapılmış anıt 22 metre yüksekliğinde ve 2. Dünya Savaşı sırasında ölen Hollanda Askerleri için Dam Meydanı’na dikilmiş. Anıt taşın dikiliş tarihi ise 1956. Bu taş yerli ve yabancı turistlerce bugün buluşma noktası olarak kullanılıyor.

Leidseplein Meydanı: Özellikle şehrin hareketli noktalarından biri de burası. Gençlerin çok tercih ettiği bir yer olan Leidseplein kafe ve restoranların olduğu bir bölge. Leidsestraat Caddesi'nden ulaşılan meydana ayrıca 1,3,5 numaralı tramvaylar ile ulaşılabilir. Gece 02.00’ye kadar açık olan mekânlar turistlerin de bu bölgeye gelmesine neden oluyor. Ayrıca Vondelpark’a da çok yakın. 

Damrak Caddesi: Hemen merkez tren istasyonunun karşısından başlayıp Dam Meydanı’na kadar uzanan şehrin en hareketli alışveriş caddelerinden biri. Bunun gibi iki cadde daha var ki bence en hareketli noktalar burası.

Kalverstraat: Bence asıl şehrin en hareketli alışveriş noktası burası. Araç trafiğine kapalı ve dünyaca ünlü markaları burada bulabilirsiniz. Dam Meydanı arkanızda kalacak şekilde Madame Tussauds müzesinin yanından güneye doğru giden cadde burası. Sokak satıcıları ve gösterisi yapan gençler kafeleri ile mağazaların renkli görüntüsü ile tam manasıyla şehrin hayat damarlarından biri.

Red Light District: Evet, Amsterdam’a gelip de görülmeden dönülemeyecek en önemli noktalardan biri bu cadde. Gecesi bir başka ayrı, gündüzü bir başka farklı olan cadde, seks, turizm ve serbest olarak içilen uyuşturucu ile meşhur. Aslında tarihi olan bir mekân burası. Çünkü 14. yüzyıldan itibaren şehre uğrayan denizcilerin kadın arayışları neticesinde kurulmuş bir sokak. Bugün birçok seks shop, gay bar, randevu evi, özel gösterimli sinema-tiyatro evleri, seks tarihi hakkında müzeler, bu caddenin gece ve gündüz canlı kalmasını sağlıyor. Cadde oldukça güvenli, sadece gezerken bol bol ot kokusu alıyorsunuz her yerden ve tabii vitrinde bekleyen mankenler gibi yarı çıplak randevu evi kadınların davetkâr bakışları ile karşılaşıyorsunuz. Merkez Tren İstasyonu arkanızda kalacak şekilde Eski Kilise’nin yanından güneye doğru ilerlerseniz -ki bu caddenin ismi Voorburgwal- işte burası aradığınız yer. İçerik bakımından ilginizi çekmese de Amsterdam’da mutlaka görülmesi gereken bir yer burası. Hatırlatmakta fayda var: Özellikle randevu evlerinde bekleyen kadınları fotoğraf veya videoya çekmeye çalışmayın çünkü yasak.

Rembrandtplein (Rembrandt Meydanı): Şehrin ikinci bölgesi ya da Opera Binası’na çok yakın olan kafe ve barların yoğunlukta olduğu meydan, yine şehrin hareketli noktalarından biri. Aslında 19. yüzyıl sonlarına kadar Tereyağı Pazarı olarak rağbet gören meydan, daha sonra ünlü Hollandalı ressam Rembrandt’ın heykelinin dikilmesi ile bu adı almış. Akşamları özellikle hareketlenen meydan, şehirde görülmesi gereken önemli bir nokta.

Oude Kerk (Eski Kilise):  Şehrin en ilginç yapılarından birisi bence bu kilise. Adından da anlaşılacağı gibi şehir kurulduktan sonra 13. yüzyılda yapılmış gotik tarzlı bir kilise. Aslında şehirde bulunan en eski mezarlığın üzerine kurulmuş bir yapı burası. Kullanılan malzeme nedeniyle kışın sıcak, yazın serin olan yapı, yoksulların sığınma yeri olmuş aynı zamanda. Kilise zemininde yaklaşık 20 bine yakın mezar var ve siz yapıyı dolaşırken üzerinde geziyorsunuz. Tabanda yer alan dikdörtgen beton kapakların bazılarının üzerinde ölen kişinin mensup olduğu aileye ait işaretler var. Yapının dikkat çekici bir başka yanı ise vitray camları. 16. yüzyıldan kalma vitraylar hâlâ ilk yapıldığı gün gibi renkliliğini koruyor. Bu vitraylarda Hz. Meryem ve Hz. İsa başta olmak üzere birçok Aziz resmedilmiş. Yapının önemli unsurlarından bir diğeri de büyük orgu. 1724 tarihinde Jan Westerman tarafından yapılan org sekiz körükten ve yaklaşık 4000 borudan oluşuyor. Bugün restorasyon çalışması devam eden org, gerçekten büyüleyici. Öğrendiğime göre bu çalışma iki yıl daha devam edecekmiş. 1565 tarihinde yapıya eklenmiş gotik tarzlı kule, 15. yüzyılda yapılmış tören alanı olan Merhamet Sandalyeleri, Hollanda denizcilik tarihinde önemli amirallerin mezarları ile bu yapı Amsterdam ziyaretim boyunca gördüğüm en etkileyici yapı oldu. Yapıyı 5 Euro karşılığında gezebiliyorsunuz. 09.00-16.00 saatleri arası ziyarete açık. Red Light District bölgesindeki kiliseyi mutlaka ziyaret edin.

Bloemenmarkt (Flower Market): Şehrin bir başka ilginç noktası da çiçek pazarı. 19. yüzyılda kurulmuş olan bu çiçek pazarı, Amsterdam'ın dış kesimlerinden tekneleri ile gelen bahçıvanların kurduğu bir pazar. Bugün birçok farklı bitki türünü bulacağınız Çiçek Pazarı yerli ve yabancı turistlerce ilgi görüyor. Sabah 09.00 ile 17.00 saatleri arasında açık. Muntplein ile Konings Plein sokakları arasında yer alan pazarın etrafında yine Hollanda’nın meşhurlarında diyebileceğimiz birçok peynir dükkânı var. Çiçek pazarını dolaşırken aynı zamanda peynirci dükkânlarını gezerek çeşit çeşit peynirleri deneyebilir hatta karnınızı bile doyurabilirsiniz.

Vondelpark: Amsterdam şehrinin en güzel noktalarından birisi de hiç kuşku yok ki bu park. Yeşile hasret kaldığımız şehir hayatında, her gittiğim şehirde insanlara nefes alacak yer bırakan Avrupa zihniyetine hayran olmadan dönmüyorum. Acaba diyorum, bunların kafası çalışmıyor mu? Bu değerli arazi hiç park olarak kalabilir mi? Dikeceksin koca koca AVM’leri, yapacaksın milyon dolarlık daireleri, ceplerini dolduracaksın arkadaş. Bu ne akılsızlıktır! Tabii işin şakası bu; ya da bizim alıştığımız, alıştırıldığımız tarz bu. Çalışma ve şehir hayatının sıkıntılarını atacak, nefes alacak alanlar yaratmak Avrupa kültürünün vazgeçilmezi. İşse iş, dinlence ise dinlence. En önemlisi insan hayatına ve canlıya saygı. İşte kafamda bu deli sorular, ağlanacak halimize gülmeler eşliğinde Vondelpark gezime başlıyorum.

Park 1864’te şehrin ileri gelenlerince oluşturulmuş. İlk başlarda 7 dönümlük bir arazi üzerine planlanan park daha sonra büyüyerek bugün 45 dönümlük bir alan olmuş. 1865 tarihinde peyzaj mimarları baba oğul Zocher ailesi parkı İngiliz tarzında dizayn etmişler. 1877’de ise parka Flemenk Şair Vondel’in heykeli dikilince park bu isimle anılır olmuş. İçinde yüzlerce bitki türü ve göletlerin olduğu park şehrin yaşayanları ve ziyaretçileri tarafından çok beğeniliyor. Tabii buna rağmen parkta mangal yapan görmedim. Kömür dumanından boğulmuş bisikletiyle dolaşan bir Hollandalıya da denk gelmedim. Park yılda 10 milyona yakın ziyaretçi ağırlıyormuş bu arada. Bu kadar gelen giden var çok ayıpladım doğrusu etrafta çöplerin atılmış olmamasına. Evet, tabii işin gırgırını yapıyoruz ama bu gerçekten bir yaşam tarzı ve kültür meselesi. Amsterdam’a geldiğinizde mutlaka Vondelpark’a gelin. Yakınında bulunan Van Gogh Müzesi, Hollanda Elmas Müzesi ve Sanat Müzesi'ni dolaşabilirsiniz.

Tüm bunların dışında, şehrin doğu kesiminde yer alan National Maritime (Hollanda Denizcilik) Müzesi'ni, 2. Dünya Savaşı Yahudi zulmüne örnek olarak gösterilen Anne Frank Evi'ni, Hollanda’nın meşhur bira markası Heineken Fabrikası’nı da dolaşabilirsiniz.

Hollanda Denizcilik Müzesi

Amsterdam’da Ulaşım: Açıkçası Amsterdam’ı yürüyerek dolaşmanızı tavsiye ederim. Her gittiğim şehirde yaptığım gibi Amsterdam'da da bilmediğim ara sokaklara dalarak şehrin dokusunu yaşadım ve ayaklarıma karasular inene kadar yürüdüm. Fakat size ulaşım için bazı ipuçları verebilirim. Öncelikle belirtmeliyim ki Amsterdam bir bisiklet cenneti. Şehirde araçtan çok bisiklet var. Şehrin edn dikkat çeken özelliği gelişmiş bisiklet yolları ama toplu taşımayla ilgili sizinli bazı faydalı bilgileri de paylaşmak istiyorum:

• Havaalanından merkeze 3 numaralı yola yanaşan trene binmelisiniz
• Dam Meydanı’na 4-9-16-24 numaralı tramvaylar ile,
• De Bijenkorf ve Kalverstraat caddelerine 1-2-5 numaralı tramvay ile,
• Red Light bölgesine 4-9-16-24 numaralı tramvay ile,
• Rembrandtplein Meydanı’na 4-9-14 numaralı tramvay ile,
• Oude Kerk (Eski Kilise) yine 4-9-16-24 numaralı tramvay ile,
• Çiçek Pazarı’na 1-2-5 numralı tramvay ile,
• Vondelpark’a 1-2-3-12 numaralı tramvay ile,
• Anne Frank Müzesi’ne 13-14 numaralı tramvaylar ile ulaşabilirsiniz.

Ayrıca  Amsterdam Kart alarak da birçok ulaşım aracından, müze giriş ücretinden ücretsiz faydalanabilirsiniz. Amsterdam Kart'ın 24 saatlik ücreti 47 Euro; 48 saatlik ücreti ise 57 Euro. Bu kart ile ulaşımın yanı sıra Van Gogh Müzesi (15 Euro), Hayvanat Bahçesi (19 Euro), Kanal Turu (15 Euro), New Church (15 Euro) gibi birçok yerde giriş ücretinden muaf olabilirsiniz.

Amsterdam’da Ne Yenir?
Amsterdam yeme içme çeşitliliği fazla olan bir şehir değil. Amsterdam mutfağında genellikle peynir, patates, jambon ve balık çeşitleri görmeniz mümkün. Çok kültürlülüğün getirdiği çeşitlilik Amsterdam mutfağına girmiş durumda. Uzak Doğu’dan Türk dönerine, Hot Dog türlerinden pizzaya çeşitler bulabilirsiniz. Benim şehirde bulunduğum zamanlarda bizzat denediğim lezzet, patates kızartması, pizza ve çeşit çeşit biralar oldu. Ayrıca tütsülenmiş bir tür balık olan Haring denenmeli. Kuzey denizlerine has bir balık olan bu lezzet, ekmek arasında küp küp soğanla servis ediliyor. Ancak otelimin yolu üzerinde olan Cafe Simit&Voogt’da denediğim bir lezzeti de tavsiye edebilirim: Middenlann Caddesi No:1’de yer alan mekân klasik tarzda aslında bir İngiliz Pub görünümünde. Burada yediğim yemeğin ise adı Spring Chicken With Vegetables. Bu bir tavuk yemeği aslında; daha doğrusu taze piliçten yapılan bir yemek. Sosunun içinde vanilya, mayonez, yoğurt ve portakal kabuğu var. Ayrıca bütün servis edilen pilicin iç kısmı biberiye, soğan ve sarımsakla doldurulmuş. Yemek bu soslar ve patates kızartması ile servis ediliyor. Tabi yanında Heineken birası olmazsa olmazım. Eğer yolunuz Middenlann Caddesi’ne düşerse bu sevimli, sıcak mekâna uğrayıp soluklanın derim.

Bunun dışında Amsterdam’da bulunduğunuz zamanlarda, şehrin özellikle meydanlarında kafe ve barlarda zaman geçirin. Televizyonda Hollanda ligi maçlarını izleyin kahvenizi ya da içkinizi yudumlayıp sohbet edin.

Amsterdam’da Nerede Kalınır?
Amsterdam oteller bakımından zengin bir şehir. Hatırı sayılır turist nedeniyle çeşitlilik fazla. Ancak özellikle yaz aylarında fiyatlar daha pahalı. Ben şehirde kaldığım süre boyunca arkadaşlarımın da kaldığı, Middenlann Caddesi üzerinde yer alan ve şehir merkezine yürüme mesafesindeki Hampshire Otel’i tavsiye edebilirim. Temiz, rahat ve merkezi konumda. Bunun dışında konumu itibari ile dikkatimi çeken Rho Otel oldu. Tam Dam Meydanı’na yakın olan otelin fiyatlarını bilmiyorum ama 3 yıldızlı olduğunu gördüm. Fakat dediğim gibi tam merkezde. Gitmeden fiyatları sezona göre incelemek lazım. Ayrıca Booking’de birçok hostel seçeneği var.
 Amsterdam’da Yapılmadan Gelinmeyecek Şeyler:

• Dam Meydanı’nı görmeden,
• Damrak ve Kalverstaat caddelerini dolaşmadan,
• Oude Kerk (Eski Kilise) gezmeden,
• Rembrandtplein’da (Rembrandt Meydanı) piyasa yapmadan,
• Hollanda peynirlerini tatmadan,
• Çeşit çeşit biraları denemeden,
• Bloemenmark’te (Flower Market) çiçek kokularını içine çekmeden,
• Kanal turu yapmadan,
• Elinde bir külah patates kızartması ile sokaklarda kaybolmadan,
• Vondelpark’ın havasını solumadan,
• Red Light District’te yaramazlık yapmadan geri gelmeyin.