Daha öne iki kez gittiğim Antep'e bir kez daha gideceğim için mutluyum. Sizlerle paylaştığım anılarımda da “Yemek, Tarih ve Antep” diye başlık atmıştım. Muhteşem zengin kahvaltısı, Beyran çorbası, kebaplar… Ya o ağızda eriyen baklavalar ve katmer, fıstık, kahke kurabiyesi, tam bir ziyafet ve gelsin kilolar. Ama sorun etmiyoruz, onca yol geldik, her şeyi tatmalı.
Bilmem biliyor musunuz? Gaziantep, gastronomi dalında, UNESCO’nun "Yaratıcı Şehirler Ağı"“Dünya Gastronomi” dalında, yani UNESCO, Gaziantep mutfağını koruma altına aldı ve Türkiye’nin öncü şehri olma özelliğini kazandı. (UNESCO’nun gastronomi listesinde dünyada sadece 8 kent bulunuyor) Bence çok da yakıştı bu unvan bu kentimize. (Yöresel yemekleri MSM Mutfak Sanatları Merkezi’nin park içindeki yeni yerinde tadabilirsiniz.)
Güneydoğu'nun inci kentlerinden Gaziantep, sadece yemeği ile ünlü değil elbette. Bir "Çingene Kızı" var ki dünyaca ünlü, sanırım dünyanın en büyük mozaik müzesinde sergilenen en ünlü mozaikten bahsettiğimi anladınız.
Müzemiz, dünya çapında, içinde çok değerli mozaikler bulunduran muhteşem bir müze, yarım gününüzü alır gezmek.
Zeugma Mozaik Müzesi’nin hemen önündeki ana caddede göreceğiniz deve kervanı heykelleri de, ilk uygarlıkların doğduğu Mezopotamya bölgesinde, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış kentimizin İpek Yolu üzerinde olduğunu bize hatırlatıyor. Bu müzeyi hala gezmediyseniz hemen bir hafta sonu turu yapın ve mutlaka gezin bu muhteşem müzemizi, 1909 yılı yapımı Halepli mimar ve taş ustalarının maharetli ellerinden çıkmış harika Bayazhan ve içindeki Kent Müzesi’ni de elbette.
Ata'mızın nüfusa kayıtlı olduğu Bey mahallesinin taşlı yollarına dizilmiş taş duvarlı muhteşem konakların, tarihi Antep evlerinin arasında yürüyün.
Oyuncak Müzesi, Sinema Sokağı ve Şiir Sokağı’nı gezmeyi ihmal etmeyin.
Ardından Medusa Arkeolojik Cam Müzesi’ne de mutlaka uğrayın. Serin avlularda çardak altı kafelerde bir kahve molası verin.
Tarihi 17. yüzyıla uzanan, saray kumaşı da denilen “kutnu” kumaştan yapılmış şallar, atkılar alabileceğiniz 18. yy.’dan kalma Zincirli Bedesten Çarşısı, 400 yıllık geçmişi olan bir el sanatı olan Antep bakır işleri göreceğiniz Bakırcılar Çarşısı, babadan kalma yemeni zanaatını ayakta tutmaya çalışan ustalara destek olabileceğiniz Yemeniciler Çarşısı ve renk cümbüşü içinde tüm baharat ve faydalı bitkilerin yanı sıra pestil, cevizli fıstıklı sucuk, Antep kurulukları (kurutulmuş sebzeler) alabileceğiniz Baharatçılar Çarşısı'nda dolaşıp alışveriş yapmadan zaten dönülmez.
Bu gidişimde ilk kez gezdiğim, dünyada benzeri olmayan "Pişirici Kasteli ve Mescidi"ni mutlaka gidip görün.
Öğle yemeğinizi, yöresel yemekleri, kebapları, baklavası ile ünlü restoranlarda (İmam Çağdaş, Halil Usta, Ciğerci Mustafa Usta, Park içindeki yeni yerine taşınmış olan Mutfak Sanatları Merkezi ve onlarcası) yedikten sonra kahvenizi de tarihi Tahmis Kahve'de de içebilirsiniz.
Akşam yemeği için de yeni açılmış bir restoranı tavsiye edebilirim. Eski bir kervansaray çok güzel restore edilerek bir butik otel haline getirilmiş. Restoranında ise yöresel Antep yemekleri sunulmakta: “HSVHN - Hişvahan”. Kale manzarası ve dekoru ile size kendinizi tarihin içinde hissettirecek bu güzel mekânda; lezzet, sunumlar, atmosfer, kısacası tümüyle çok hoş.
Gaziantep'e önceki gelişlerimde Şehir Kalesi'ni, hemen altında yer alan Bey Mahallesi'nin ilginç sokakları ve tarihî evlerini, muhteşem Zeugma da dâhil tarihî müzelerini, hayvanat bahçesini, bedestenleri, çarşıları kısacası şehrin en ilginç yerlerini gezmiştim. Ancak yine çok ilginç, büyüleyici eserlerinden birini, dünyada benzeri bulunmayan bu mekânı atlamışım. Oysa su mimarisinin eşsiz örneklerinden olan ilginç yapı, Pişirici Mescidi ve Kasteli, şehrin en meşhur yapılarından. 
Kastelin tam olarak ne olduğunu merak ediyorsanız, dilimize Arapçadan geçtiği tahmin edilen “kastel”, suyun yer altında bölümlere ayrıldığı yer, "suyun taksim edildiği yer" anlamına gelmekte. Kasteller, yer altında insan eliyle kayaların oyulmasıyla yapılmış, tuvaleti, hamam, dinlenme, abdest alma yerleri, kadınların çamaşır ve yün yıkama mekânları, bazılarında namaz kılma alanlarının da bulunduğu, yaz aylarında ise sıcaktan bunalanlar da serinlemek için kullandıkları genişçe mağaramsı yerler.
Kısmen veya tamamen yer altında bulundukları için tarih boyunca pek dikkati çekmediklerinden, fazlaca bilinmiyorlar. Gaziantep Pişirici Kasteli ve Mescidi de şimdiki şehrin tam göbeğinde yer almakta.
Şehrin tarihî yapılardan ve günümüze ulaşan kastellerin en eskilerinden, birçok fonksiyonları bulunan yapılar olarak inşa edilmiş olan kastellere de çok güzel bir örnek. Selçuklu mimarisinin özelliklerini taşıyan 13. yüzyıl eseri kastele merdivenle iniyoruz. (kuzey ve güney yönlerinde iki merdivenle bulunuyor.)
Girer girmez de büyüleyici bir ortamda buluyoruz kendimizi, çok da güzel ışıklandırılmış.
Hemen ortada berrak sularıyla havuz, bir kenarda yıkanma yerleri olan bölümler ve o yıllarda suyu doğal olarak sürekli akarak hijyeni sağlayan helaların bulunduğu bölümler bulunuyor.
Havalandırma sistemli tavan oyma taştan, birkaç merdiven çıktıktan sonraki bölümde ise mescit bölümü bulunuyor.
Dinlenme, susuzluk giderme gibi ihtiyaçlar için de kullanılan kastellerin, ikinci bir havuz bölümü ise çamaşır, yün ve bulaşık yıkanmakta kullanılmış.
Şehir içme suyuna kavuşup, çeşmelerin yapıldığı tarihe kadar önemini korumuş. Gaziantep’e giderseniz mutlaka görmenizi öneririm. (Bakırcılar Çarşısı’nın hemen arkasında, Ağa Camii'nin kapısının karşında, Müftüoğlu Sokak’ta).
Kısa ama dolu dolu ve çok keyifli bir Güneydoğu Anadolu gezimdeki anılarımı ceplerime doldurarak döndüm, eve gidince boşaltıp sizler için yazdım. Keyifle okumanız umuduyla...
Daha önce size Gaziantep’i detaylı anlatmıştım ama yine de anlatmaya doyamadım. Aşağıdaki linklerden eski yazılarıma ulaşabilirsiniz.
https://gezimanya.com/GeziNotlari/yemek-tarih-ve-gaziantephttps://gezimanya.com/GeziNotlari/fistik-ve-tarih-diyari-gaziantep
https://gezimanya.com/GeziNotlari/zeugma-acik-hava-muzesi
https://gezimanya.com/GeziNotlari/yesemek-acik-hava-muzesi
Yükselen Güneydoğu yazı dizisinin tüm bölümleri:
https://gezimanya.com/GeziNotlari/yukselen-guneydogu-sanliurfa
https://gezimanya.com/GeziNotlari/yukselen-guneydogu-harran
https://gezimanya.com/GeziNotlari/yukselen-guneydogu-halfeti
https://gezimanya.com/GeziNotlari/yukselen-guneydogu-gaziantep
Yazar Hakkında
nevinsalmanAnkara da doğdum, TED Ankara Koleji ve Gazi Üniversitesi Mimarlık fakültesi mezunuyum. 6 sene Londra'da yaşadım, sonraki yıllarda İstanbul'a yerleştim ve serbest çalıştım.
