Mardin

Dicle ve Fırat nehirleri arasında yer alan Mardin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en çok merak edilen şehirlerinden biridir. Kendine özgü mimarisi ile zaman yolculuğuna çıkacağınız kent farklı dinlere kucak açan yapısıyla da köklü bir geçmişe sahiptir.

Türkiye’nin en kalabalık 26. şehri olan Mardin Suriye ile sınır komşusudur. TÜİK’in 2016 verilerine göre 796.237 kişinin yaşadığı Mardin’in yüz ölçümü 8.858 kilometrekaredir. Mardin il merkezi başta olmak üzere Kızıltepe, Midyat, Dargeçit, Yeşilli, Nusaybin, Ömerli, Derik, Mazıdağı, Midyat olmak üzere 10 ilçesi bulunmaktadır. 

İpek Yolu üzerinde yer alan Mardin Yukarı Mezopotamya’nın en eski şehirlerinden biridir. Tarihinin 3.000 sene öncesine dayandığı tahmin edilen şehirde Artuklu Üniversitesi civarında yapılan kazılarda elde edilen bulgular Paleolitik Çağ’a işaret etmektedir. Dargeçit ilçesindeki Boncuklu Tarla civarında yapılan kazılarda Cilalı Taş Devri’ne ait, Kerküşti Höyük’te yapılan kazılarda ise Kalkolitik Çağ’a ait buluntulara rastlanmıştır. Ayrıca kentin farklı bölgelerinde Tunç Çağı ve Demir Çağı’na tarihlenen kalıntılar mevcuttur. MÖ 2000 yıllarında Asur hakimiyetinde bulunan Mardin sonrasında Hitit, Urartu ve Medlerin egemenliğine girmiştir. MÖ 4. asırda İran ve Anadolu’yu ele geçiren İskender bir müddet bölgede hakimiyet kursa da İskender’in ölümünden sonra Persler ve Sasaniler yöreye hakim olmuştur. Roma İmparatorluğu MS 1. asırdan itibaren Doğu ve Kuzeydoğu Anadolu topraklarına hâkim olabilmek için İran ile uzun süreli mücadele etse de bölgede tam bir hâkimiyet kuramamışlar ve bölge Bizans’ın egemenliğine geçmiştir. Hz. Ali’nin halifeliği döneminde 640 yılında Mardin İslam orduları tarafından fethedilerek İslam devletine katılmış, 1071 Malazgirt Zaferi ile birlikte bölge Türklerin olmuştur. Bu tarihten itibaren Mardin yöresine yoğun bir Türkmen akını başlamış 1103 tarihinde Artuklu Beyliği hakimiyetine giren şehir sonrasında İlgazi Bey tarafından kurulan Mardin Artukluları’nın 300 yıl yönetiminde kalmıştır. Daha sonraları sırasıyla Eyyubiler, Anadolu Selçukluları, İlhanlılar, Karakoyunlular ve Akkoyunlular’ın hüküm sürdüğü Mardin 1517 senesinde Çaldıran Savaşı sonrası Osmanlı Devleti’nin topraklarına katılmıştır.

Tarihi 3000 yıl öncesine kadar uzanan, birçok farklı dilin, dinin ve kültürün mozaiği ile harmanlanmış kadim bir kent Mardin. Tüm dünyada insanlığın beşiği olarak kabul edilen Mezopotamya’nın en eski yerleşim yerlerinden olan kent, bütün medeniyet tarihi boyunca Sümerlerden Babillere, Roma’dan Bizans’a birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış, çok önemli tarihi olaylara tanıklık etmiştir.

Yavuz Sultan Selim Dönemi’nde Osmanlı topraklarına katılan ve Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte Türkiye’nin önemli kentleri arasında yerini sağlamlaştıran Mardin, bugün kültürel dokusunu hala koruyan bir Medeniyetler Şehri. Gezginlerin “sanki orada zaman durmuş gibi” diye tanımladıkları kent, aynı zamanda manastırları, türbeleri, camileri ve kiliseleri ile inanç turizminin de önemli durakları arasında yer alıyor. 
Süryani, Keldani, Yezidi, Arap, Ermeni, Kürt, Türk gibi farklı kültürlerin iç içe geçtiği “Dillerin ve Dinlerin Şehri Mardin”e gelmeden önce Murathan Mungan’ın şu sözü aklınızda yer etsin:

“Mardin bir kere hayatınıza girdi mi, kader gibi takip eder sizi.”

Camileri, manastırları, görsel bir ziyafet sunan taş evleri, tarihi çarşıları ve sokakları ile Mardin adeta bir açık hava müzesi.
 

Dicle ve Fırat nehirleri arasında yer alan konumu ile Yukarı Mezopotamya’nın en eski şehirlerinden biri olan Mardin her yıl binlerce kişiyi misafir etmektedir. Dinsel dokuları ve mistik havasıyla en çok merak edilen şehirlerden biri olan Mardin’de konaklayabileceğiniz birbirinden farklı tesisler sizleri bekliyor. Şehir merkezinde yer alan beş yıldızlı otellerin yanı sıra tarihî dokusuyla kendisine hayran bırakan Eski Mardin bölgesinde yer alan konakları ve butik otelleri de tercih edebilirsiniz. Gerek şehir merkezinde gerek ilçelerde yer alan Mardin otellerinde konforlu bir tatil yapabileceğiniz gibi misafirperverlikle karşılaşacağınızı unutmayın.

Mardin’deki ilk ve tek beş yıldızlı otel olan Erdoba Elegance Midyat otellerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Ferah odaları, lezzetli yemekleri ve spa hizmeti ile öne çıkan otel toplantı salonları ile iş amaçlı gelenlere de hitap ediyor. Mardin seyahatinizi unutulmaz kılmak isterseniz Artuklu ilçesindeki Maridin Butik Otel’i tercih edebilirsiniz. Mezopotamya ovasına hakim konumu ile zaman yolculuğuna çıkacağınız otelin özel odalarını tercih ederek hayalinizdeki tatili gerçeğe dönüştürebilirsiniz.

800 yıllık tarihi ile gerçek bir kervansaray olan Artuklu Kervansarayı Mardin’de konaklamak için tercih edebileceğiniz bir diğer seçenektir. Tarihî dokuya sadık kalınarak restore edilen otel eskiye olan özleminizi gidermenize yardımcı olabilir.

Mardin’in en eski yapılarından birinde konaklamak isterseniz Mardius Tarihi Konak sizin için harika bir seçim olabilir. 1500’lü yıllarda yapıldığı tahmin edilen konak eşsiz dekorasyonu ve nefis Mardin lezzetleri ile kendiniz özel hissetmeniz için hizmetinizde.

Birçok inanışı kucaklayan ve medeniyetlerin beşiği olarak anılan Mardin, her yıl yüzlerce yerli ve yabancı turisti ağırlar. Mardin otelleri iş veya turistik amaçlı seyahat edenleri, restore edilmiş taş evlerde ve eski tarihi konaklarda misafir etmektedir. Farklı inanışlara sahip insanların olduğu için Mardin halkı sıcakkanlı ve güler yüzlü hoş sohbetlidir. Birçok medeniyete ev sahipliği yapan Mardin’de gezilecek yerlerden olan Hasankeyf 10.000 yıllık geçmişi ile dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Dicle Nehri’nin kıyısındaki tepelerde bulunan mağaralar insan elleriyle yapılmış olmasıyla ziyaret edenler tarafından ilgi görmektedir. Zinciriye Medresesi, Ulu Camii, Mardin Kent Müzesi, Şehidiye Camii ve Medresesi, Mardin Kalesi, Dara Antik Kenti ve Dara Zindanı ziyaret edilmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır. Yorucu ve keyifli gezilerinizin ardından Güneydoğu’nun iddialı mutfaklarından olan Mardin lezzetlerini tadabilirsiniz. Alluciye ve kaburga dolması yöreye özgü lezzetlerdir. Kahvenizin yanında rengarenk badem şekerleri de yalnızca bu şehirde servis edilmektedir. Seyahatiniz boyunca dünyaca meşhur Süryani şaraplarının tadına bakabilir, sevdiklerinizle keyifli bir tatil geçirebilirsiniz. Farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan Mardin, uygun fiyatlı otelleri ile de her bütçeye uygun konaklama seçenekleri sunmaktadır. Mezopotamya Ovası üzerine kurulmuş bu güzelim şehri dilediğiniz her mevsimde ziyaret etmeniz mümkündür.

İpek Yolu güzergâhında olması ile farklı kültürlerin etkisinde kalan Mardin oldukça köklü bir mutfağa sahiptir. Mardin denince akla birbirinden lezzetli yöresel yemekler gelir. Üstelik Mardin yemeklerinin ünü sadece Türkiye ile sınırlı kalmamış ve dünyaya yayılmaya başlamıştır. Ana malzemesi nohut olan genadir çorbası yörenin sevilen çorbaları arasındadır. Pirinç, yoğurt, haşlanmış nohut ve limon suyu ile hazırlanan lebeniye çorbası Mardin’de kış aylarında sofralarda eksiz olmaz. İşkembe dolması olarak bilinen kibbe Mardin’in meşhur yöresel yemeklerinden biridir. Kuzu veya oğlak işkembesi kullanılarak yapılan kibbe et, pirinç ve baharatların birleşmesiyle damaklarda unutulmaz bir lezzet bırakır. İçli köfte seviyorsanız irok yedikçe doyamayacağınız bir tat vadederken ikbebet içli köftenin çok daha hafifi olarak bilinmektedir. Haşlama içli köfte olan ikbebet kızartmadan hoşlanmıyorsanız sizin için sağlıklı bir alternatif olabilir. Mardin’e yolunuz düştüğünde denemeden ayrılmamanız gereken bir diğer lezzet ise hiç şüphesiz kaburga dolmasıdır. Yanında kuş üzümlü, fıstıklı pilav ile servis edilen kaburga dolmasını yemek için bu güzel şehre tekrar gelmek isteyeceğinizden emin olabilirsiniz. Mardin’e özgü lezzetleri deneyebileceğiniz en iyi adreslerden biri Cercis Murat Konağı’dır. Mezopotamya manzarası eşliliğinde yemeğinizi yerken denediğiniz lezzetlerin uzun süre aklınızda kalacağından emin olabilirsiniz.

Mardin geziniz sonrası size bu tarihî şehri hatırlatacak birbirinden güzel hediye seçenekleri bulabileceğiniz gibi lezzetli yöresel ürünlerden de almayı unutmayın. Farklı kokularda sabunları seviyorsanız Mardin’in ünlü bıttım sabununu almanızı öneririz. Menengiç ağacı meyvelerinden elde edilen yağdan hazırlanan bıttım sabunu hem cilt hem de saç bakımı için kullanılabilen bir sabundur. Faydaları saymakla bitmeyen bıttım sabunu sevdiklerinize alabileceğiniz hoş bir hediye olacaktır. Mardin’de yetiştirilen nohutlar ile yapılan Mardin leblebisinin tadına doyum olmaz. Benekli ve tuzlu olan Mardin leblebisi dağlı leblebi olarak da bilinir. Dağlanarak hazırlanan Mardin leblebisinin lezzetinin sırrı ise burada saklıdır. Mardin denince akla gelen bir diğer lezzet ise mavi badem şekeridir. İri olan bademler seçilerek lahor bitkisinin kökünden elde edilen boya kullanılır ve bademler böylece mavi renge kavuşur. Genellikle mavi üretilen badem şekerleri tarçınlı, hayalet, damla sakızlı ve sade olmak üzere dört farklı şekilde sunulmaktadır. Hayalet badem şekeri çok ince olduğu için kolayca kırılıp yenebilir, ismini de bu özelliğinden almıştır. Siz de Mardin seyahatinizde hem kendinize hem de sevdiklerinize mavi badem şekeri alabilir, yedikçe Mardin’i hatırlayabilirsiniz. Mardin’in yöresel lezzetlerden biri de peksimet ekmeğidir. Tazeliğini uzun süre koruyabilmesi ile öne çıkan peksimet ekmeği ister kuru ister ıslatılarak tüketilebilir. Üzüm suyu ile cevizin ip üzerine dizilerek kurutulması ile hazırlanan cevizli sucuk Mardin’den alabileceğiniz lezzetli bir tatlıdır.

Mardin seyahatinizi ayarlamadan önce şehirde düzenlenen etkinliklere göz atarsanız hem farklı deneyimler edinmiş olursunuz hem de gezinizi daha keyifli hale getirirsiniz. Eğlenceli sahnelere tanık olacağınız Mardin festivallerinde yemek üzerine de birçok festival bulunmaktadır. Mardin’de düzenlenen etkinliklerden birkaçını aşağıda bulabilirsiniz.

Uluslararası Sirk Festivali

Her yıl eylül ayında Mardin’in Artuklu ilçesinde düzenlenen Uluslararası Sirk Festivali’nde yüzleri boyalı çocuklar ve palyaçolar renkli görüntülere sahne oluyor. Farklı ülkelerden de katılımın olduğu festival sirk gösterileri ile özellikle çocuklar için unutulmaz bir etkinlik olarak öne çıkıyor.