UNESCO Dünya Mirası Listesi’ni daha önceden duymuş olanlarınız vardır, duymamış olanlar için anlatalım. UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) 1964 yılında kurulmuş olan bir koruma alanları yönetim birimidir. Bu birim tarafından dünyanın çeşitli coğrafyalarında Dünya Mirası olarak listelenen yerler bulunmaktadır. Bu yerlerin içinde bir şehir olabileceği gibi bir orman, dağ ve anıt da bulunabilir. UNESCO’nun 21 üye ülkesi vardır ve Dünya Miras Komitesi tarafından Dünya Mirasları Listesi güncellenmektedir.
2004 yılına kadar bu liste içine girebilmenin 4 şartı olsa da 2005 yılında yapılan bir değişiklikle bu şartlar 10’a çıkartıldı. Buna göre Dünya Mirası Listesi’ne girebilmek için “üstün evrensel değerlere” sahip olması gereken alanlar, 10 ölçütten en az bir tanesini sağlamak ile yükümlü oldular. Bu ölçütler arasında kültürel ve doğal ölçütler olarak 2 kısım bulunmaktadır. Bunlardan ilki olan kültürel ölçütler arasında;
-Yaratıcı insan dehasının ürünü olması
-Belli bir zaman diliminde veya kültürel mekânda, mimarinin veya teknolojinin, anıtsal sanatların gelişiminde, şehirlerin planlanmasında veya peyzajların yaratılmasında, insani değerler arasındaki önemli etkileşimi göstermesi
-Kültürel bir gelenek veya yaşayan ya da kayıp bir uygarlığın tek veya en azından istisnai tanıklığını yapması
-İnsanlık tarihinin bir veya birden fazla anlamlı dönemini temsil eden yapı tipinin ya da mimari veya teknolojik peyzaj topluluğunun değerli bir örneğini sunması
-Bir veya daha fazla kültürü temsil eden geleneksel insan yerleşimine veya toprağın kullanımına ilişkin önemli bir örnek sunması ve özellikle bu örneğin, geri dönüşü olmayan değişimlerin etkisiyle dayanıklılığını yitirmesi
-İstisnai düzeyde evrensel bir anlam taşıyan olaylar veya yaşayan gelenekler, fikirler, inançlar veya sanatsal ve edebi eserlerle doğrudan veya somut olarak bağlantılı olması
bulunmaktadır. Bunun yanında doğal ölçütler arasında ise;
-Doğanın bir harikasına veya eşsiz bir güzelliğe ve estetik öneme sahip doğal alanlar olması
-Yaşamış canlıların kalıntıları, devam eden jeolojik olaylar ve yer şekillerinin gelişimi gibi Dünya'nın doğal tarihine ilişkin eşsiz önemde bilgilere sahip olması
-Ekolojik ve biyolojik olarak hâlâ bozulmamış bir karasal, denizel veya tatlı su ekosistemine veya önemli hayvan ve bitki topluluklarına ev sahipliği yapması
-Özellikle tehlikedeki veya bilimsel açıdan önemli bir biyolojik çeşitlilik için en önemli ve en belirgin doğal habitatlara ev sahipliği yapması
bulunur.
Gelelim UNESCO Dünya Miras Listesi’nde en çok Dünya Mirası olan ülkelere.
İtalya
Roma İmparatorluğu’nun ve Rönesans’ın doğduğu yer olarak, dünyadaki en çok Dünya Mirası’na sahip ülke İtalya’dır. Bunların arasında Dolomitler, Venedik şehri ve lagünleri, Verona şehri, Milano’da içinde Leonardo da Vinci’nin “Son Akşam Yemeği” tablosu bulunan Santa Maria delleGrazie, Pisa’daki Duomo Meydanı, Roma’daki tarihî merkez ve daha birçok nokta bulunmaktadır. İtalya bu listede ilk sırada olmayı kesinlikle hak ediyor bence.
Çin Halk Cumhuriyeti
Dünyanın en eski uygarlıklarından birinin ve pek çok hanedanlığın doğduğu yerdir. Pekin’de bulunan Çin Seddi de dâhil olmak üzere birçok kültürel mekâna ev sahipliği yapar. Aynı zamanda birçok doğal alanı da listede bulunan Çin Halk Cumhuriyeti’nden bazı Dünya Mirasları şu şekilde: Chengjang Fosil Alanı, Macau’nun tarihî merkezi, Çongçing’de bulunan Dazu Kaya Oymaları ve Pekin’de bulunan Cennet Tapınağı.
İspanya
İspanya’nın Roma İmparatorluğu’nu da kapsayan güçlü bir kültürel mirası vardır. Bunlardan bazıları Cordoba’nın tarihî merkezi, Granada’da Alhambra, Barselona’daki Antoni Gaudi’nin içinde Park Güell’in de bulunan eserleri, Salamanca’nın eski şehri, Sevilla’da Alcazar, İbiza’daki biyolojik çeşitlilik ve kültürdür.
Fransa
Fransa’nın Roma Dönemi’ndeki “Frank” kabilelerine, Fransız İmparatorluğu’na ve onun güçlü hükümdarlarına kadar uzanan bir geçmişi vardır. Başta Paris’te bulunan NotreDameKatedrali ve VersaillesSarayı olmak üzere burada bulunan Dünya Mirasları’ndan bazıları; Loire Vadisi, FontainebleauParkı ve Sarayı ve Fransa’nın Occitane bölgesinde bulunan Gard Köprüsü’dür.
Almanya
Almanya’nın UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde kayıtlı 40 alanı bulunmaktadır. Aachen’daki AachenKatedrali, Baden’daki Swabian Jura’daki mağaralar ve Buz Çağı sanatı, Bremen’deki BelediyeBinası, KölnKatedrali, Messel’de fosil alanı ve Berlin’deki Müze Adası yani Museumsinsel bunlardan birkaçı.
