Malezya

Malezya, resmi adıyla Malezya Devleti,GüneydoğuAsya'da yer alır. Ülke geçmişte Baharat Yolu hattı üzerinde bulunmasından dolayı çeşitli etnik grupları barındırmaktadır. Malaylar, Çinliler, Hintliler ve daha birçok etnik grup yıllardır Malezya'da birlikte yaşamaktadır. Etnik grupların çeşitliliği ülke mutfağını ve kültürünü de büyük ölçüde etkilemiştir. Ülkenin yaklaşık %55'i Malay, %25'i Çinli, %10'u da Hintli'dir. Doğu Malezya ve Batı Malezya olarak iki ana kara parçasından oluşan ülkenin nüfusunun büyük bir çoğunluğu Batı Malezya'da yaşamaktadır. İki ana kara parçasının dışında 18.000'den fazla adadan da oluşmaktadır. Batı Malezya, Asya ana karasında bulunurken, Doğu Malezya Borneo Adası'nda bulunur. Ülkenin komşuları arasında Endonezya, Vietnam, Tayland ve Singapur yer almaktadır. 13 eyalet ve 3 federal bölgeden oluşan Malezya'nın başkenti de batıda bulunan Kuala Lumpur'dur. Malezya, federal anayasal monarşiyle yönetilir. Hükümdarlar yöneticiler tarafından dönemsel olarak seçilir.

Kinabalu Milli Parkı içinde bulunan Kinabalu Dağı 4,095 metre yüksekliğiyle ülkenin en yüksek dağıdır. Kinabalu Milli Parkı ayrıca Malezya'nın UNESCO Dünya Mirasları Listesi'nde bulunan dört yerinden birisidir. Ülkenin bir diğer önemli noktası olan Gunung Mulu Milli Parkı dünyanın en güzel mağaralar sistemine sahiptir ve bu nedenle o da UNESCO Dünya Mirasları Listesi'ne alınmıştır. Yağmur ormanlarından oluşan bu milli park çok güzel manzaralar sunmaktadır. Ekvatoral iklimin hakim olduğu ülkede çok zengin bir biyoçeşitlilik vardır. Ormanlar ülkede yoğun bir şekilde bulunur ve bazı ormanların 130 milyon yıllık olduğu düşünülmektedir. Hayvan kaçakçılığı, yangın, ormanların tahribatı gibi problemler nedeniyle ekosisteme ciddi zararlar da verilmektedir. Bu nedenle Malezya Devleti bu konularda ciddi tedbirler almaya başlamıştır. Ülkede su yolları önemli yer tutar. Halkın çoğu su yolları veya deniz kıyısına yakın yerlerde oturmaktadır. Bazı yerler sık ormanlarla kaplı olduğu için bu bölgelerde ilerlemek zordur. Bu nedenle en kullanışlı ve pratik ulaşım şekli su yollarıdır. 

Ülkede yerleşimin 40.000 yıl öncesine kadar gittiği tespit edilmiştir. Milattan önce ve sonrasında Çin ve Hindistan'dan gelen tüccarlar Malay Yarımadası'na yerleşmiştir ve böylece yerel halkı etkilemişlerdir. Tüccarlar aracılığıyla Hinduizm ve Budizm Malezya halkı arasında yayılmaya başlamıştır. Ülkenin çeşitli bölgelerinde tarih boyunca farklı imparatorluklar, krallıklar ve sultanlıklar hakimiyet kurmuştur. Bu durum da ülkede farklı milletlerin, kültürlerin ve dinlerin yaşamasına olanak sağlamıştır. 14. yüzyıla gelindiğinde İslam, Malaylar arasında yayılmaya başlamıştır. 1400-1511 yılları arasında hakimiyet süren Malakka Sultanlığı bölgede kurulan ilk İslam devletlerinden birisi olması açısından önemlidir. Malakka Sultanlığı döneminde Malay halkının dini, kültürü ve dili günümüzdeki haline doğru evrilmeye başlamıştır. Daha sonra coğrafi keşiflerle birlikte Avrupalı devletler Malezya'yı işgal etmeye başlamıştır. Önce Portekiz sonra da Hollanda bölgede hakimiyet kurmaya çalışmıştır. 1786'da Penang Adası'nın Doğu Hindistan Şirketi'ne verilmesiyle bölgede İngiliz hakimiyeti başlamıştır. Malakka, Singapur gibi birçok bölge direk olarak İngilizler tarafından yönetilirken diğer eyaletler İngiliz danışmanların desteğiyle yönetilmiştir. İngilizlerin iş gücü olarak Hintli ve Çinlileri ülkeye yerleştirmesiyle de ülkenin kozmopolit yapısı zenginleşmiştir.

Malezya'nın kozmopolit yapısının etkileri hem sosyal yaşamda hem de ülke mutfağında görülmektedir. Her kültürün farklı geleneklerinin ve yemeklerinin yanı sıra ortak gelenekler ve yemekler de yaratılabilmiştir. Malezya'nın mimarisini, Asya'nın çok sayıda kültür ve inancının yanı sıra Portekiz, Hollanda ve İngiliz sömürgeciliği de etkilemiştir. Malezya'da gezilecek yerlerin başında farklı kültürlere ait mimarileri içinde barındıran Merdeka Meydanı, hediyelik eşya dükkanlarının bulunduğu Pasar Seni (Central Market), Hint mahallesi olan Little India, Chinatown, KL Tower, orkide, kelebek ve kuş parkları, Ulusal Müze, İslami Sanatlar Müzesi ve hayvanat bahçesi gelir.

Malezya’nın başkenti ve en kalabalık şehri Kuala Lumpur’dur. 13 eyalet ve 3 federal topraktan oluşan Malezya, Batı Malezya ve Doğu Malezya olmak üzere 2 bölgeye ayrılır. Batı Malezya olarak bilinen Malay Yarımadası'nda 11 eyalet ve 2 federal toprak bulunur. Doğu Malezya olarak bilinen BorneoAdası’ndaysa 2 eyalet ve 1 federal toprak bulunur. Ülke toplamda 133 ilden meydana gelir. Malezya'nın önemli şehirleri arasında başkent Kuala Lumpur'un yanı sıra George Town, İpoh, Kuehing, Kota Kinabalu ve Sibu bulunmaktadır.
 

Güneydoğu Asya'da yer alan Malezya'nın, kuzeyinde Tayland, güneyinde Singapur ve Endonezya vardır. Ülkenin batısında Andaman Denizi'ne, doğusunda Güney Çin Denizi'ne kıyısı bulunur.

İstanbul'dan Malezya'ya çok sayıda havayolu şirketinin direkt uçuş seferleri vardır. İstanbul-Malezya arası direkt uçuşlar ortalama 10-11 saat sürmektedir. Malezya'da ulaşım için çok sayıda havaalanı kullanılır. Ülkeye girişlerin ağırlıklı olarak yapıldığı Kuala Lumpur’a 50 kilometre mesafede Sepang’da bulunan KL Uluslararası Havaalanı'nın yanı sıra Penang, Kuching, Kota Kinabalu ve Langkawi gibi havaalanları da önemlidir. Subang’daki Sultan Abdul Aziz Shah Havaalanı yurtiçi uçuşlar için bölgesel havayolları tarafından kullanılır. Malezya'ya Tayland ve Singapur’dan kara ve demiryoluyla ulaşılabileceği gibi Kuala Lumpur’a 50 kilometre mesafede bulunan Klang Limanı’ndan denizyoluyla da ulaşım sağlanabilir.
 

Malezya'da üç mevsim bulunur ve bu mevsimler muson yağmurlarına bağlı olarak şekillenir. Mart ayının başı ve Haziran ayının sonundaki dönem sıcaklıklar ve nem oranı yüksek olduğu için pek tavsiye edilmez. Bu dönemde yapacağınız geziniz sizi ekstra yorabileceği gibi turistler tarafından pek tercih edilmeyen bir dönem olduğu için daha az kalabalıkla karşılaşabilirsiniz. Temmuz-kasım arası ise turistlerin yoğun olarak ülkeye geldiği dönemdir. Buna bağlı olarak otel fiyatları da yükselir. Aralık-şubat arası da Çin Yeni Yılı sebebiyle çok tercih edilen bir dönemdir. Ayrıca bu dönemde ülkenin birçok noktasında muson yağışları görülür. Muson yağışlarının olduğu dönemde her gün düzenli olarak kısa süreli yağmur geçişleri görülür. Bu dönemde yanınızda şemsiye veya yağmurluk bulundurmayı ihmal etmeyin.
 

Malezya'da sosyal yaşantı, ülke halkının farklı dinlere mensup olmasından dolayı bölgelere göre farklılık gösterir. Ülke nüfusunun büyük bir kısmını oluşturan Malayların evlerine, tapınak ve cami gibi ibadet yerlerine girerken ayakkabılar mutlaka çıkarılmalıdır. Bazı camilere girerken kadınlara örtünmeleri için eşarp ve etek verilir. Pek çok Güneydoğu Asya ülkesinde olduğu gibi Malezya'da da yemek yerken ve bir şey alıp verirken her zaman sağ el kullanılır. Bir yer, eşya veya kişi gösterilirken sağ işaret parmağı kullanılmaz. Bunun yerine, sağ elin baş parmağı yukarıda, diğer dört parmak avuca doğru kıvrık şekilde baş parmakla işaret edilir. Malezya'da şehir merkezleri oldukça modern yapılarla doludur.

Resmi dini İslam olan ülkede alkol tüketimine yönelik resmi bir yasaklama yoktur. Ancak Kelantan, Terengganu, Perlis ve Redah gibi İslami yaşam tarzının daha baskın olduğu bazı eyaletlerde, otellerin dışında içki satışı katı bir denetim altındadır. Dükkânlarda ve restoranlarda Müslüman olanlara içki verilmez. Ülkenin başkenti Kuala Lumpur ve diğer büyük şehirlerde marketler saat 21.00'den sonra alkol satmazlar. Pub ve barlarda saat 01.00’e kadar, diskolar da ise saat 02.00’ye kadar alkol servisi yapılır.

Malezya'da bankalar cumartesiden çarşambaya 09.30-16.00 saatleri arasında, postaneler 08.00-17.00 saatleri arasında çalışır. Resmi daireler pazartesiden cumaya haftada beş gün çalışır. Ülkede yaygın sporlar arasında futbol, badminton, çim hokeyi, bowls, tenis, savaş sanatları, binicilik, yelken ve kaykay bulunmaktadır.
 

Malezya mutfağı, ülke halkının çok sayıda etnik gruptan oluşması nedeniyle çeşitliliği fazla bir mutfaktır. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu oluşturan Malaylar, Çinliler ve Hintliler Malezya'da ayrı ayrı kendi mutfak kültürlerini yaşatsalar da ortak bir yemek kültüründe buluşmalarını sağlayan çok sayıda ulusal yemek de vardır. İçine şeker atılmadan pişirilen yemek veya içecekler yok denecek kadar azdır. Bu nedenle şeker hastalarının beslenme konusunda dikkatli olmaları gerekir.

Malezya'da sadece iki mevsim yaşandığından sebze ve meyveler yıl boyunca taze olarak bulunur. Aynı şekilde çok sayıda balık çeşidi de her zaman taze olarak tüketilebilir. Resmi dini İslam olan ülkede domuz eti tüketimi yaygın değildir.

Malezya mutfağında pirinç önemli bir yer tutar. Malayların ana yemeği pilavdır. Ülkenin en yaygın ve meşhur yemeği mangalda pişirilen tavuk, sığır ya da koyun şişe verilen ismiyle Satay'dır. Char Kway Teow, Malezya yemekleri arasında en popüler olanıdır. Hafif veya yoğun soya sosu ve kırmızıbiber ile yüksek ateşte kızartılan noodle'ın içine karides, midye, soya filizi, çin soğanı ve yumurta eklenmesiyle yapılan yemek, küp küp doğranmış kıtır ekmek parçalarıyla birlikte muz yaprağı ile süslenmiş tabakta servis edilir. Bir tür çorba çeşidi olan laksa, balık dilimleri, midye, karides, diğer deniz ürünleri ve köriyle hazırlanır. Bir kaşık biber salçasıyla sunulan çorba, geleneksel olarak Vietnam kişnişi veya Sarawak Laksa, Johor Laksa, Kelantan Laksa, Penang Laksa gibi Laksa yaprağı çeşitlerinden biriyle servis edilir. Diğer popüler yemekler arasında nasi briyani ve tavuklu pirinç sayılabilir.

Egzotik meyveler açısından zengin olan ülkede en çok tercih edilen içecek bu meyvelerden yapılan taze meyve sularıdır. En yaygın olanlarıysa mango, misket limonu, karambola, karpuz ve ananastır. Ülkede tüketilen diğer bir içecek çeşidiyse pirinç şarabıdır.

Modern restoranların çoğunluğunun Kuala Lumpur'da ya da civardaki otellerde bulunan Malezya'da mamaklarda, seyyar büfelerde veya ufak lokantalarda da çeşitli yemekler denemek mümkündür. En çok tercih edilen sokak restoranlarıysa Jalan Alor, Damansar, The Central Market, Petaling Street Pasar ve Malam'dır.
 

Malezya'nın en önemli el yapımı ürünü olan batik, ülkeden alınacak ürünlerin başında gelir. Boyalı suya batırılan kumaşın çeşitli desenlerle süslenmesiyle elde edilen batik, alışveriş merkezlerinden sokak satıcılarına çok yerde bulunabilir. Malezya'dan alınacak en önemli ürünlerden biri de elektronik eşyalardır. Kameralar, akıllı telefonlar, bilgisayarlar gibi çok sayıda elektronik eşya diğer ülkelere göre çok daha ucuzdur. Dünya kalay üretiminde birinci sırada olan Malezya'dan alınacak ürünler arasında kurşun ve kalaydan yapılan ürünler yer alır. Heykeller, fotoğraf çerçeveleri, kutular gibi kurşun ve kalaydan yapılmış eşyalar tercih edilebilir. Her daim taze egzotik meyvelerin bulunduğu ülkede alınacak en iyi gıda malzemesi meyvelerdir. Bunun yanı sıra geleneksel Çin bitkilerinden yapılan baharatlar ve diğer bitkisel ürünler de alınabilir.

Malezya, çok kültürlü bir ülke olduğundan ülkede yaşayan çeşitli etnik grupların kendilerine özgü farklı festivalleri vardır. Hindularca kutlanan Thai Pongal bunlardan biridir. Yılın en şanslı ayı kabul edilen ocak ayında kutlanan hasat festivali aynı zamanda Hindu Thai ayının başladığını da gösterir. 1974 yılında ülkenin başkenti Kuala Lumpur'un federal eyalet olması anısına her yıl 1 Şubat'ta Eyalet Günü kutlaması yapılır. Şehrin birçok yerinde havai fişek gösterileri, sergiler, yürüyüşler ve kültürel gösterilerle kutlanan bu gün resmi tatil ilan edilmiştir.

Her yıl şubat ayında Çin Yeni Yılı kutlanır. 15 gün süren kutlamalarda aile ziyaretleri yapılır, hediyeler alınır ve yemekler hazırlanır. Caddelerdeyse renkli ejderha ve aslan kuklalarından oluşan geçit törenleri düzenlenir, havai fişek gösterileri yapılır, davul ve ziller çalınır, dans edilir.  Buda'nın doğumu, aydınlanması ve ölümü mayıs aylarında farklı etkinliklerle kutlanır. Kafesteki kuşların serbest bırakılması gibi etkinliklerin yer aldığı gün Wesak Day Festivali olarak anılır. 

Formula 1'in Güneydoğu Asya'daki en büyük etkinliği de Malezya'da yapılmaktadır. Malezya Grand Prix her yıl mart sonu-nisan başında Selangor Sepang Uluslararası Alanı'nda yapılır. Her yıl temmuz-ağustos aylarında düzenlenen Yağmur Ormanları Dünya Müzik Festivali üç gün sürer. Sarawak Kültür Köyü'nde gerçekleşen etkinlikte yerli ve yabancı çok sayıda sanatçı yer alır. Çağdaş Sanatlar ve Turizm Festivali de bir diğer kültür etkinliğidir. Malezya'nın çağdaş sanat eserleri, kültürel ve etnik özellikleriyle festival boyunca sergiler, seminerler, söyleşiler düzenlenir. Ülkede her yıl temmuz ayında Mega Alışveriş Karnavalı düzenlenir. Bu karnavalda elektronik eşyalar, el sanatları ürünleri, kıyafetler gibi çok sayıda sektörde büyük indirimler düzenlenir.

Zengin bir yemek kültürüne sahip olan Malezya'da her yıl ekim ayında Uluslararası Gurme Festivali düzenlenir. Festival süresince ünlü şefler, ülkenin başkenti Kuala Lumpur'daki restoranlarda ve özel alanlarda yarışır. Malezya'nın en ilginç festivallerinden biri Hindu bayramı Deepavali'dir. Işık Festivali olarak da anılan etkinlikte tüm sokak ve evlerde kandiller, mumlar yakılır. İş adamları için yeni mali yılın başlangıcı kabul edilen festivalde aileler yeni kıyafetler giyer ve geleneksel yağ banyoları yapılır.
 

Yeni Yıl (1 Ocak)
Hinduların Thaipusam (Ocak)
Kuala Lumpur Federal Bölge Günü (1 Şubat)
Çin Yeni Yılı (Şubat)
İşçi Bayramı (1 Mayıs)
Budistlerin "Wesak Day" Festivali (Mayıs)
Malezya Kralının Yaş Günü (Haziran)
Malezya Milli Günü (31 Ağustos)
Malezya Günü (16 Eylül)
Hicri Yılbaşı (2 Ekim)
Hindu Bayramı "Deepavali" (29 Ekim)
Noel (25 Aralık)

Ekvatoral iklimin hâkim olduğu Malezya'da ocak ve mayıs ayları arasındaki dönemde muson rüzgârlarının etkisiyle sürekli yağış görülür. Bu yağışlar ülkenin nem miktarının %80 civarına kadar yükselmesine neden olur. Ülkede yıllık yağış ortalaması bölgelere göre büyük farklılık gösterir. Ülkenin fazla yağış alan bölgelerinde artan nem oranı, sıcaklık ve rutubet nedeniyle tropikal ormanlar vardır. Bu ormanlar ülkenin %70'ini kaplar. Günlük sıcaklık ortalaması, alçak yerlerde 21-32 derece arasındayken, yüksek bölgelerde daha düşüktür. Genel olarak sıcaklıklar yıl boyunca 20 derecenin altına düşmez ve 40 dereceyi de geçmez. Yoğun yapılaşma nedeniyle şehirlerde sıcaklıklar çok daha yüksek hissedilirken adalarda esen rüzgârlar serinletici bir etki yaratır. Batı kıyılarında en çok yağış mayıs-ekim arası düşerken doğu kıyılarında eylül-aralık arasında düşer.

Malezya'ya en eski halkı olan Malaylar 1400 yılında Malay Sultanlığı'nı kurarak tarih sahnesine çıkmışlardır. 13. yüzyıla kadar 500 yıl boyunca Srivicala Hindu ve Buddha'cı krallığının bir parçası olarak Sumatra'dan yönetilen Malezya, daha sonra Cavalılar ve Malakka'nın Malezyalı hükümdarlarının egemenliği altına girmiştir. Portekizlilerin 1511'de Malakka'yı ele geçirmelerinin ardından Hollandalılar ile Portekizliler arasında sürekli mücadeleler yaşanmıştır. Bu mücadeleler sonucunda Malakka'dan geri çekilen Portekizlilerden sonra 1795 yılına kadar bölgeye Hollandalılar egemen olmuştur. Aynı dönemlerde Penang ve Singapur'a yerleşmeye başlayan İngilizler giderek ticari ve siyasi etkinliklerini artırmışlardır. 1826 yılında Malakka'yı Hollandalıların yeniden işgal etmesi üzerine İngilizler 1826'da Boğazlar Hükümeti'ni kurmuş ve 1914'te son Malezya eyaleti olan Johore,İngilizlere boyun eğmek durumunda kalmıştır. 2. Dünya Savaşı sırasında Japonya tarafından işgal edilen Malezya'da, 1948 yılında Malezya Federasyonu hükümetine karşı gerillalar ayaklanma başlatmışlardır. 1956'da yapılan İngiltere-Malezya konferansının ardından 1957'de Malezya'nın İngiliz Milletler Topluluğu içinde kalması şartı ile bağımsızlığı kabul edilmiştir.
 

Güneydoğu Asya ülkeleri arasında yıllık kalkınma oranı en fazla olan ülkelerden biri Malezya'dır. Ülke ekonomisinin en önemli ürünleri kauçuk, hindistancevizi, pirinç, muz, patates, ananas, hurma, mısır, çay ve tütündür. Orman ürünleri bakımından oldukça zengin olan ülkede kereste ön plandadır. Ekonomik açıdan kendi kendine yeterli olan Malezya'da enflasyon düşüktür. En önemli ihracat ürünlerini kalay, kauçuk, demir filizi, boksit, kereste, teneke kutu ve palmiye yağı oluşturur. İthalat ürünleri arasındaysa, makina, kimyevi maddeler, sentetik petrol yağları, hatlı telefonlar için elektrik aksamları gibi ürünler bulunur. Başlıca ticaret ortakları; Singapur, Çin, Japonya, ABDveTayland’dır. Malezya maden bakımından da zengin bir ülkedir. Kalay üretiminde dünya birincisi olan ülke, dünya kalay üretiminin %70'ini karşılar. Ülkenin diğer önemli madenleriyse demir, boksit, petrol, manganez, altın, tungsten ve titandır. Balıkçılık ve turizm ülkenin önemli gelir kaynaklarıdır.

Malezya’nın resmi dini İslam’dır. Ülke halkının çeşitli etnik grup ve kültürlerden oluşmasından dolayı ülkede farklı dini inançlar görülür. Halkının yarısından fazlası Müslüman olan Malezya’da inanılan ikinci büyük din Budizm'dir. Ayrıca yaygın olan üçüncü din Hristiyanlık olmakla birlikte Hinduizm, Konfüçyüsçülük, Taoizm, Sihizm, Şamanizm, Bahailikve Animizm gibi dinlere de inanılır. Müslüman olan halkın çoğunu Malaylar oluştururken, ülkede az sayıda da Hintli vardır. Çinli halk tarafından Budizm dini, Müslüman olmayan Hintli halk tarafından Hindu dini benimsenmiştir.
 

KUALA LUMPUR BÜYÜKELÇİLİĞİ
Adres: 118,JLAN U-THANT 55000 KUALA LUMPUR MALAYSIA POSTA ADRESİ: P.O.BOX:6238 55000 KUALA LUMPUR MALAYSIA
Telefon: 00 60-3 42 57 22 25 42 57 22 26 42 57 21 19
Faks: 00 60-3 42 57 22 27
[email protected]
http://kualalumpur.be.mfa.gov.tr